حضرت
امام مهدی موعود(عج) در تداوم رسالت پیامبران الهی و در پایان یک
مرحله از تاریخ، یعنی زمانی که انتظار بشر برای آمدن ایشان در سطح
جهان محقق شود، ظهور خواهند کرد و عدالت را در سراسر گیتی محقق خواهند
نمود.
بخش دوم و پایانی
5. اهداف نظام سیاسی اسلامی
چیستی اهداف
و کارویژههای نظام سیاسی مورد توجه دانشمندان گرایشهای گوناگون
علوم سیاسی و نیز دانشمندان علوم هنجاری و فرهنگی بوده است. با وجود
این، میتوانیم بگوییم تأثیرگذاری برخی حوزهها در تعیین اهداف و
کارویژهها بیشتر بوده است. مؤثرترین حوزه از دیرباز تا کنون، فلسفه
سیاسی بوده است؛ زیرا فلسفه سیاسی رسالت تعیین خیر و شر در عرصه
نظام سیاسی را برای خود قائل است.
در جهان
اسلام، علاوه بر فیلسوفان، متکلمان و فقها نیز در این عرصه
تعیینکننده بودهاند و بلکه فقها نقش بیشتری داشتهاند. در جهان
معاصر، جامعهشناسان سیاسی نیز به صورت فعالی وارد این عرصه
شدهاند. به نظر میرسد دو گرایش عمده درمیان کسانی که دست به
تعیین هدف برای نظامهای سیاسی زدهاند وجود دارد: گرایشی که
دغدغههای ارزشی و هنجاری دارد و گرایش دیگری که عمدتاً حالت
توصیفی و غیرهنجاری دارد.
نوع
فیلسوفان سیاسی، فقها و متکلمان در گروه اول و اغلب جامعهشناسان در
گروه دوم قرار میگیرند. روشن است که بحث ما از سنخ اول است. در
عین حال، اشارهای به نظرات گرایش دوم میتواند از جهاتی به
ایضاح مباحث دسته اول کمک کند. از دیدگاه جامعهشناسان کارکردگرا،
به ویژه پارسونز، عوامل همبستگی و استمرار نظام اجتماعی چهار چیز
است: ارزشها، هنجارها، نهادها و نقشها. ارزشها غایات زندگی را تعیین و
رفتار و عمل افراد جامعه را به آن سمت و سو هدایت میکنند. چنان
که خواهیم گفت، این بحث در میان فلاسفه و فقها مورد تأکید است.
جامعهشناسان کارکردگرا به محتوای این ارزشها کاری ندارند، بلکه
برای آنها کارکرد ارزشها، یعنی ایجاد همبستگی، مهم است.